CHAPTER 4: ปัญหาของการแก้ปัญหา

ปัญหาของการแก้ปัญหา

            ‘เป็นองค์การมาตรฐานที่เป็นผู้นำด้านการพิทักษ์เยาวชนและคืนเด็กดีสู่สังคม’

        

            ประโยคข้างต้นคือวิสัยทัศน์ของกรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน อันมีบทบาทสำคัญในการป้องกัน บำบัด แก้ไข ฟื้นฟู พัฒนาและสงเคราะห์และติดตามประเมินผลของเด็กและเยาวชนผู้กระทำผิดทางกฎหมาย เพื่อให้กลับมาเป็นเยาวชนที่ดีของสังคมต่อไป

             

            ลักษณะงานสังคมสงเคราะห์ของสถานพินิจฯ จะให้ความสำคัญในด้านของการศึกษาและทำความเข้าใจสภาพจิตใจของเยาวชน เพื่อให้นำไปสู่มาฟื้นฟูทางจิตใจที่มีประสิทธิภาพที่สุด แต่เรื่องนี้กลับไม่ง่ายเช่นนั้น เมื่อการปฏิบัติงานมีปัญหา

       

            จากตัวเลขกว่าหลายพันกว่าคดีเด็กและเยาวชนที่เป็นการกระทำผิดซ้ำเมื่อเปรียบเทียบกับคดีที่ถูกดำเนินคดีโดยสถานพินิจฯ ทั่วประเทศ โดยในปี 2556 มีคดีกระทำผิดซ้ำกว่า 7,490 คดี    

            เช่นเดียวกับคำยืนยันของกลุ่มเด็กและเยาวชน จำนวน 25 คนที่อยู่ในความดูแลของสถานพินิจฯ จ.อุบลราชธานี พบว่าส่วนใหญ่รู้สึกขาดอิสระทั้งทางความคิดและการกระทำ อุปกรณ์การเรียนการสอนไม่เพียงพอ เมื่อเจ็บป่วยไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่เท่าที่ควร ส่วนการดูแลด้านจิตใจนั้นเด็กและเยาวชนรับรู้ว่าครูหรือเจ้าหน้าที่บางส่วนไม่เข้าใจในความรู้สึกของพวกเขาอย่างแท้จริง มักจะใช้อารมณ์ในการตัดสินลงโทษ ขาดเหตุผล ใช้คำพูดไม่สุภาพ ตำหนิ และตอกย้ำความผิดของพวกเขาอยู่เสมอ

นับเป็นเสียงสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาเจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอ และเจ้าหน้าที่ที่ไม่มีความจริงใจต่อการปฏิบัติหน้าที่ จนทำให้การบำบัดจิตใจไม่เป็นไปตามแผน

“บ้านกาญจนาภิเษกขึ้นชื่อว่าเป็นบ้านที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเยาวชนได้เกือบเต็มร้อย เว้นแต่คนที่มีความผิดปกติทางจิต ประเทศไทยจึงควรปรับใช้กระบวนการบำบัดฟื้นฟูเด็กอย่างบ้านนี้ให้มาก” นายสรรพสิทธิ์ คุมพ์ประพันธ์ ประธานมูลนิธิศูนย์พิทักษ์เด็กกล่าว

โดยบ้านกาญจนาภิเษกมีวิธีการบำบัดเยาวชนโดยอาศัยหลักการที่ว่า ‘บ้านกาญจนาภิเษกคือ บ้านทดแทนชั่วคราวของวัยรุ่นที่ก้าวผิดจังหวะหรือก้าวพลาด’ โดยเน้นรักษาจิตวิญญาณของเยาวชนเป็นหลัก การบำบัดแบบไม่ใช้ความรุนแรง รวมถึงทำให้เยาวชนที่ทำผิดเห็นถึงคุณค่าของตน

 

นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมสันทนาการต่างๆ โดยจัดเป็นตารางการเรียนและการทำกิจกรรมในแต่ละวันให้กับเยาวชน และมีการสอนทักษะชีวิตแก่เยาวชน แบ่งเป็น วิชาชีวิต 50% เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเยาวชน วิชาสามัญ 25% และวิชาชีพอีก 25% เพื่อให้เยาวชนมีความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพในอนาคต 

แม้ทั้งสองหน่วยงานจะมีจุดประสงค์เดียวกัน แต่ยากที่จะปฏิเสธว่าวิธีการทำให้เป้าประสงค์บรรลุมีความต่างกันในเชิงปฏิบัติอยู่มาก 

ความสำคัญของการแก้ปัญหาจึงอยู่ที่ว่า หากเชื่อว่าไม่มีเด็กคนใดเป็นสีดำ ผู้ใหญ่ก็ไม่ควรแต้มสีทับลงไปอีก เพราะยิ่งคล้ายกับเป็นการผูกปมปัญหาให้แน่นขึ้น

            จนในที่สุด ปมนั้นก็กลายเป็นปัญหาที่ผู้แก้ปมไม่อาจแก้ได้สักที..